Günümüzde özellikle ülkemizde gözde meslekler arasına giren Turizm rehberliği aslında yeni bir meslek değildir. Antik çağlardan beri uygulanan bu mesleğin ne zaman ortaya çıktığı çok net olarak bilinmemektedir. Ancak yerleşik düzene geçilmesinden sonra artan üretim nedeniyle insanlar başka işlerle uğraşacak zaman bulup ilahi sorunlar hakkında da düşünmeye başlamışlardır ve bunun sonucu olarak da üretim fazlasını ihtiyaçları olan mallarla değiştirmek için birbirleriyle ilişki kurmak ve seyahat etmek zorunda kalmışlardır. Ticaret amacıyla yapılan bu seyahatlere M.Ö. 18. yy’da Asurlu tüccarların Anadolu’ya yaptıkları iş gezilerini örnek olarak verebiliriz. Bu seyahatler sırasında tüccarlar, kullanılan güzergâhlar üzerinde kurulan ve ‘wabartum’ denilen otellerde konaklıyorlardı.

            Dünyada yazılı kaynaklara geçmiş ilk rehberler Mısırlı rahipler olarak anılmaktadır. Ancak, İ.Ö. 7. yüzyılda başlayan olimpiyat oyunları organize seyahatlerin başlangıcı olmuş ve beraberinde turist rehberliğini de getirmiştir. Yazarı Herodotos olan ‘’Historia’’ tamamen korunmuş olması nedeniyle gezi yazılarının başlangıcı olarak kabul edilir. Roma döneminde ise iki ünlü Anadolulu rehberden bahsedebiliriz. Bunlardan biri Strabon diğeri ise Pausanias’tır. Pausanias’ın yazdığı ‘’Perigesis tes Hellados’’ tam bir rehber kitap niteliğindedir. Antik Yunancada rehber için iki kelime kullanılmıştır:

              1. Perigetai (dolaştıran, gezdiren)

              2. Exegetai (açıklayan, anlatan)

                Mimarlık tarihi başlamadan önce bile insanlar, bazı doğa harikalarını görmeye gidiyorlardı. Ancak onların bizimkilerden farklı bazı nedenleri vardı. Karlı bir dağ zirvesinde, bir yer altı mağarasında, bir korulukta, bir uçurum kenarında kendilerini tanrılarına daha yakın hissediyorlardı. Bunlar gibi pek çok doğal güzelliği, gölleri, Nil, Fırat, Menderes gibi nehirleri, yanardağları, travertenleri ziyaret edip bunları edebi eserlere konu ettiler. Daha sonra insan eliyle yaratılmış harikalar ziyaretçi çekmeye başladı. Antik dönem turistleri de bizim gibi eskiyi moderne tercih ediyorlardı. Ama arada temel bir fark vardı; onlar efsanevi ve gerçek tarihi bizim kadar kesin ayırt etmiyorlardı. Onlara göre tarih mitolojik hikâyelerde anlatılan çok eski çağlarda başlamıştı.

                Bireylerin seyahat etmelerinde en önemli faktörlerden biri de yollardır. Antik dönemde gelişen yollarla birlikte seyahatler de artmış seyahatlerin yapıldığı bu önemli yollar üzerinde çeşitli dinlenme tesisleri kurulmuştur. Bu yollardan Roma döneminde en önemli olanları ‘’Via Regalis’’, ‘’Via Flamnia’’, ‘’Via Aemilia’’, ‘’Via Avrelia’’, ‘’Via Egnatia’’ dır. Bu yollar üzerinde 20-30km’de bir konaklama tesisleri yapılırdı. Özellikle arabalarla seyahat edilmeye başlandıktan sonra bu yollar düzenlenmiş ve yolculuğa daha uygun hale getirilmiştir. Günümüzde de kimi antik kentlerde araba tekerleklerinin izlerini görmek mümkündür.

                Turizmin ve turist rehberliğinin günümüzdekine benzer bir niteliğe kavuşması ancak Sanayi Devrimi’ni izleyen yıllarda gerçekleşmiştir. 1851’de Thomas Cook’un İngiltere’de düzenlediği bir günlük tren gezisi modern turizmin başlangıcı kabul edilmektedir.

                Ülkemizde rehberliğin geçmişi ise 19. yüzyılın sonlarına kadar uzanmaktadır. 1839’da Tanzimat’ın ilanıyla eğitim, güzel sanatlar ve ticaret alanında Avrupa ile ilişkiler gelişmiş ve İstanbul’da yaşayan yabancı sayısında artış olmuştur. Avrupa’da seyahat alanındaki gelişmelere paralel olarak Paris-İstanbul arasında Orient-Express tren seferlerinin 5 Haziran 1883’de başlaması ve Kırım Savaşı’nda Osmanlıların batılı güçleri desteklemesi, Batılıların ülkeye sempati duymalarına, ticaret ve gezi gibi amaçlarla ülkeye yapılan ziyaretlerin yoğunlaşmasına neden olmuştur.

                Bu gelişmeyle birlikte Osmanlı’da 19. yüzyıl sonunda görülmeye başlayan turist rehberliği, ülkenin tanıtımı ve ulusal güvenlik açısından büyük önem taşımaktaydı. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasından iki yıl sonra 8 Kasım 1925 tarih ve 2730 sayılı Ecnebi Seyyahlara Tercümanlık ve Rehberlik Edecekler Hakkında Kararname ile rehberlik konusunda sıkı kurallar getirilmiştir. Kararnamenin üzerinde durduğu en önemli konu tercüman rehberlerin eğitimiydi, ancak turistik faaliyetlerle ilgili bir kuruluş olmadığından rehberlerin yeterliliklerinin saptanması konusundaki sınav koşulu kâğıt üzerinde kalmıştır.

               Turist rehberliği ile ilgili ilk yönetmelik 3 Eylül 1971 gün ve 13945 sayılı Tercüman Rehber Kursları ve Tercüman Rehber Yönetmeliği adıyla yayımlanmıştır. Bu yönetmelik 21 Mart 1974 tarihinde değiştirilerek Profesyonel Turist Rehberliği Yönetmeliği adını almış, 1981 ve 83 yıllarında bazı değişikliklere uğramıştır. 2 Temmuz 1986 tarihinde 19152 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Profesyonel Turist Rehberliği Yönetmeliği de bazı değişikliklere uğrayarak 25 Kasım 2005 tarihli ve 16004 sayılı Resmi Gazete’de yeni Profesyonel Turist Rehberliği Yönetmeliği adıyla yayımlanmıştır. Günümüzde Bakanlığın açtığı kursların yanında üniversitelerin iki yıllık ön lisans ve dört yıllık lisans programları ile de turist rehberi yetiştirilmektedir.

                Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan kokartlı (belgeli) profesyonel turist rehberi sayısı günümüzde 9 binin üzerindedir.